Yman
İbrahim Buğalı

  Sayı: 55 - Ocak / Mart 2007

Tweetle

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM
İnsanların ve Cinlerin yaradılış sebebi-gayesi, Kur'ân-ı Kerimde Sure-i Zariyat Ayet (56) da açık olarak bildirilmiştir. Kendilerini hiç yoktan yaratan Allahü Teâlâ Hazretleri: "İnsanları ve Cinleri yalnız bana ibadet etsinler diye halk ettim; onlardan ne rızık ne de azık istiyorum (çünkü rızkı veren biziz)" buyurmuştur. Bu âyet-i kerime, insanların ibadet ve kulluk için yaratıldıklarını açık olarak göstermektedir. Binaenaleyh buna çok önem vermek ve titizlikle kulluk vazifesini yerine getirmeye çalışmak lazımdır. Çünkü hem dünyanın ve hem de âhiretin saadeti Allah'a itaat etmeye bağlıdır. Bizler ibretle maziye baktığımız zaman görürüz ki, Müslümanlar Allah'n emirlerine ihlâsla sarılıp kulluk vazifesini yerine getirdikleri vakit daima üstün olmuşlar, dini vazifelerinde ihmalleri olduğu vakit de kaybetmişlerdir. Çok açık olarak anlaşılmaktadır ki, Din-i İslam, insanların dünya saadetini temin edip ebedi olan âhiret saadetini elde etmeye sebep oluyor.

İnsan iyice düşündüğü vakit, dünya üzerinde bulunan sayısız mahlûkatın varlığını ve akıllara durgunluk verdiğini görür ve bunların hepsinin bir görevi ve manası olduğunu anlamakta güçlük çekmez. Yaratılmışların en üstünü ve mükemmeli olan insanın da mutlaka bir gayesi olduğunu bilir. Bunun idraki içinde bulunan kimselerin, kendisini hiç yoktan yaratan Allahü Teâlâ Hazretlerinin emirlerine itaat etmekte asla kusur etmez. Bu vazifeleri yaparken çok dikkatli olmak gerekir. İnanç bakımından "Ehl-i Sünnet Velcemaat inancına sahip olmak gerekir. İman olmadan, yani inancı Peygamber Sallallahü Aleyhi ve Sellem'in, O'nun Ashabının, Tâbiîn Hazaratının, yani İtikat ve Amel mezheplerinin bildirdiği gibi olmadıkça hiçbir faydası yoktur. Çünkü onlar, İslam'ı kaynağından aynen alıp,  hiçbir devirde ve hiçbir kimsenin müdahale etmesine meydan vermeyecek bir şekilde tespit etmişlerdir. Osmanlılar Hanefi fıkhını tatbik edip, diğer mezheplerin ictihad farklılıklarını da mensupları arasında uygulamışlardır.

Biz buraya, İslam Âlimlerinden büyük bir Velinin iman ve Kur'ân-ı Kerim ile ilgili çok mühim iki yazısını aynen alıyoruz. Ümit ederiz ki, büyük bir faydası olur. Tekrar tekrar okunmasını ve okutulması dileriz.

İMAN

"İman, ziyadelik ve noksanlık bakımından kısımlara ayrılamaz. Çünkü iman hâsıl olunca zaten kâmildir, ziyadelik ve noksanlık kabul etmez. Mahiyet itibariyle ne zaid ve ne de noksan olur. Zaid ve kâmil olması, inkişaf (parlaklık ve nurani) bakımındandır. İmanın kemali ve noksanlığı, ibadetlerin çok veya az olmasına, sahibinin zühd ü takva ve fasik olmasına da bağlıdır.

İmanın mahiyeti: Peygamber Sallallahü Aleyhi ve Sellem'in Risalet ve Nübüvvet itibariyle getirdiği akaidi; akla, hikmet ve felsefeye dayandırmadan ve havale etmeden kesin olarak bilip ve inanmaktan ibarettir.

Akla uyarak inanmak ve tasdik etmek, aklı tasdik olup Risaleti ve Resulü tasdik olmaz. Yahut Resulü ve Aklı tasdik etmiş olur ki, ol vakit "Risalete" tam inanç hâsıl olmaz, itimadı tam olmayınca mahiyeti iman tecezzi kabul etmediğinden dolayı İman olmaz. Belki akıl, Resulün Sallallahü Aleyhi ve Sellem'in bildirdiklerine muvafık olursa "Bu aklın Kamil", "Akl-ı Selim" olduğu anlaşılır.

İnanç meseleleri Hikmete havale olunup, hikmet kabul ederse tasdik eder, etmezse ya red veyahut tereddüde düşerse ol vakit hekime (hikmet sahibine) itimad etmiş olup Risalete i'timad hâsıl etmemiş olur ki, bu takdirde "İman-ı Kamil" zaten olmaz. Zira iman tecezzi, kısım gibi parçalara ayrılmaz.

Dini meselelere, felsefe ile yön verilmeye kalkışılırsa, yine bir feylesof'u tasdik etmiş olup Resûl'e tam i'timad etmemiş olur ki, buda iman sayılmaz. Hâsılı İman: Resûlü Ekrem Sallallahü Aleyhi ve Sellem'in Allah tarafından "Risalet" ve "Nübüvvet" itibariyle, bütün insanlara getirdiği ve tebliğ ettiği "Ahkâm'ın" kâffesine, tümü i'tibariyle i'timad ve inanmakla hâsıl olur. Bu "Ahkâm" ve "Akaid"in herhangi birinde tereddüd ve inkâr varsa mümin olamaz. Zira bir hükümde Resûlü tasdik etmemekle veyahut bir hükme i'timat etmemekle, Resûlü, hilafi hakikat ile ittiham etmiş olur ki, buda noksanlıktır, noksanlık ise "Nübüvvet" ve "Risalet"e tamamen zıttır. Dinde ittifak olunan meselelerden birinde "Şüphe" ve "İnkâr" imanın gitmesine sebep olur.

Dinde ittifak bulunan meselelerden birinde tasdik olmaz ise ki, ekseriya böyle olur, bu meselede "Murad-ı İlahi ve Resûl Sallallahü Aleyhi ve Sellem nasıl ise öylece inandım ve tasdik ettim." Der, şüphesini giderecek bir zatı hemen arar, ilimde, dininde güvenilir, tam i'timad sahibi, zeki ve anlayışlı, ârif, meselelere vâkıf, dini bilgileri derin ve müşkilâtları halle müktedir zatı bulur ve sorar, aldığı cevabı "Kalben de mutmain" olunca öylece inanır. Ve yakin hâsıl eder, böyle bir zatı aramak farzdır. Bunu tesadüfe bırakmak asla caiz değildir. Hemen arar bulur. Bulamazsa veyahut bulup ta tatmin olmaz ise, "Cenab-ı Hak'kın irade ettiği ve Resûlü'nün tebliğ ettiği şekilde inandım" der şüphesinin giderilmesini Cenab-ı Hak'dan niyaz eder.

İşte buna binaen, her yerde, Müslümanların müşkilini hâl edecek bir âlim'in bulundurulması "Farz-ı Kifayedir".

Felsefecilerin itirazlarını, fen bilgilerine, felsefe kaidelerine göre halle muktedir, hükemanın itirazlarını, hikmet kaidelerine göre halle kadir, batıl dinlerin itirazlarını ve dinlerinin batıl olduğunu isbata muktedir, mu'tezile, Rafizi tarafından gelen itirazlara derin vukufu olan cevaba muktedir ve tarihi âlem'e vâkıf ulumu riyaziyede mahir, çeşitli İslam bilgilerinde maharetli bir kimse bulundurmak lâzımdır. Böyle olmaz ise "Din" gerçekleri kabul etmeyenlerin elinde oyuncak olur. Diledikleri vechile te’vil ve tefsir ederler. Kimseyi kurtaramadıkları gibi, hem kendilerini, hem de halkı sapıklığa iterler."

KUR'ÂN- I KERİM

"Kur'ân-ı Azîm, Kelam-ı Kadîm ve lâzım-i Tekrîm, Ekmeli'r-Rüsul ve Efdalü'l-Beşer, Peygamberi Âhirzaman olan Muhammed Mustafa Sallallahü Aleyhi ve Sellem Efendimize nazil olmuştur ve bunun ahkamı kıyamete kadar bakıdir. Hiçbir surette değişiklik kabul etmez ve hiçbir kimsenin de buna gücü yetmez. İncil-i Şerif Tevrat'ı nesh ettiği gibi Kur'ân-ı Kerim de bilcümle geçmiş şeriatları, kitapları ve hükümlerini nesh etmiştir. Yani hükümlerini kaldırmıştır.

Kur'ân-ı Kerim nazil olunduktan sonra bütün şeriatlar batıl hükmünde sakıt olup hükmü Kur'ân dünyanın sonuna kadar ebediyen bakıdir. Onu nesh edecek hiçbir kitap gelmeyecektir. Kur'â'nın dairesinden ve hududundan hariç hiç bir menfaat tasavvur olunmaz ve bunun dâhilinde hiçbir mazarrat tasavvur olunamaz ve bu kadar ahkâm var iken başka ahkâma lüzum elbette yoktur. Bu ahkâm haricinde bir menfaat beklemek seraptan su beklemeye benzer.
Bütün zaman ve mekânlarda ve bilcümle ma'mur olan mekân ve devirlerde, Fennin bütün kısımlarında: "İlm-i Tababet'in her türlü tedavi şeklinde, ilaçlar ve neye faideli oldukları hususunda, bütün felsefi hükümlerde (değişikliğe uğramadan önceki haliyle), hendese ve hesap ilimlerinin her çeşidinde, yıldızlar âleminde, ilm-i heyette (astronomi), yer tabakalarının bütün kısımlarında, hayvanat bilimlerinde, bitkilerin her çeşidinde, su bilgilerinin kısımlarında, bilcümle kavaid-i usul-i riyaziye ve saire'nin hepsinde kaynak Kur'ân-ı Azîmüşşan'dır. Ondan öğrenilip çıkarılmıştır. Okunan ve bilinen aklî ve naklî ilimler, Şarkî ve Garbî fenler, alet ve yüksek ilimler hep Kur'ân-ı Kerim'den alınıp çıkarılmıştır.

Ekâbir-i Kiramdan "El- Kâdî Ebu Bekr İbni El- Arabî Hazretleri", "Kânun Et'-Te'vîl" isimli eserinde 77.450 kadar ilim olduğunu yazıyor. Bütün ilimler Kur'ân-ı Kerim'de mevcuttur. Fakat insanların anlayış ve akılları bundan aciz kalmıştır.

Kur'an-ı Kerim'in yüksek hükümleri iki kısımdır:

1- İtikadî kısım; yani kalbin tasdikine, rızasına, beğenmesine ve sevmesine müteallik hükümler. Bunlara itikadî hükümleri denir ve bunlardan kıl kadar inhiraf (ayrılmak) sadece küfürdür, ebedi azabı muciptir. Bu cihed kalbin işi olduğundan kimsenin ona müdahale ve nüfuzuna mahal yoktur.
Bu nevi hükümlerden kıl ucu kadar uzaklaşmak onlar üzerinde tereddüt ve kararsızlık, onlara karşı inkâr ve istihkar, istihfaf ve istihza, onları sevmemek, beğenmemek, zaman ve mekâna tatbik imkânından mahrum saymak, ebediyen mahvolmayı gerektirir. Bu suretle en küçük bir tereddüt ve rızasızlık gösterenler tamamen küfre girerler ve İslâmlık izhar edip Kur'an okusalar, namaz kılsalar, oruç tutsalar, zekât verseler, hacca gitseler de gene kâfir kalırlar.

2- Kur'an-ı Kerim'in ikinci kısmı; fıkıh hükümleridir ki; bu da dört kısımdır: 1- İbadat, İbadetlerdir. 2- Muamelat, Mala taalluk eder. Helal ve Haram, Bey' ve Şira' yani alış verişe tealluk eder. 3- Münakehat. Nikâh, Talak, Ricat, İlâ, Le'an, Nüşuz, Nefeka, Kisve ve sairedir. 4- Cinayat, Cezayı müstelzim olan kısımdır. Katl, Darb, Carh, Gasb, Sirkat, Şürb-i Hamr, Zina, Livata, İftira (yani kazf), Kat'ı't-tarık (Yol kesmek), bunların emsali gibi. "Son zamanlarda bu son üç kısma (İlm-i Hukuk) diye isim verilmiştir." Bunlar cezayı müstelzimdirler. (Esseyyid Abdulhakim Arvasi)"