Kardelen'i DergiKapinda.com sitesinden satın alabilirsiniz.        Ali Erdal'ın yeni kitabı TÜRK KİMLİĞİ çıktı        Kardelen Twitter'da...        Kardelen 32 Yaşında!..       
    Yorum Ekle     271 kez okundu.     Henüz yorum bırakılmadı.     Yazara Mesaj

Temel Sağlam Mı?
Site Editörü

  Sayı: 115 -

Duvarı nem, insanı gam yıkar demiş atalarımız. Bir tarafta insan, bir tarafta bina… Bina dediğimiz taş, çimento, demir, tuğla gibi malzemelerden meydana gelen bir yapı, insan ise fiziken hücre, doku, kan, damar, kemikten ibaret ama aynı zamanda eşrefi mahlûkat… Bir binanın insanla nasıl ortak noktası olabilir?

Kaygılanmanın, kederlenmenin insana vereceği zararı anlatan yukarıdaki atasözünde anlamı kuvvetlendirmek için nemin bir duvara veya binaya vereceği zarar kullanılmış. Demek ki bu iki yapı arasında yani insan ve bina arasında ortak noktalar var. Bu ortak noktalardan en dikkat çekicisinin Arapça’daki “ömr” kökü olduğunu düşünüyorum. Ömür, mamur, imar, mimar hattâ tamir… Hepsi aynı kökten türemiş kelimeler.

Ömür, yaşama süresi demek. Bir şeyin hayatta olduğu zamana ömür diyoruz. Kur’ân-ı Kerîm’de de bu anlamda kullanılmış. Arapça’da sık kullanılan Ömer, Amr ve yine Kur’ân’da başlı başına bir sure olan İmran kelimeleri bu kökten geliyor.

Bina tarafına gelirsek, binanın yapılmasına imar deniyor, kelime anlamı canlandırma, şenlendirme. Binaya “ömür” veriliyor imar ederek. İnsanlar gibi binaların da ömrü var, neyin yok ki?

Bu ortaklıktan bazı dersler çıkartabiliriz. Yakın tarihimizin en büyük depremi olan Gölcük depremi ülkemizde inşaat kanunları açısından bir milat oldu. Bir evin 99 yılından sonra yapılıp yapılmadığı önemli bir kriter çünkü evin büyük Marmara depreminden sonra çıkan kanunlara uygun yapılıp yapılmadığını gösteriyor. Bu kanunlar depreme dayanıklı, doğru malzemelerle sağlam bir inşaat yapılmasını zorunlu tutuyor ve sağlıyor. İnsanın yetişmesinde de okul zorunluluğu gibi kanunlar var. Okulda görülecek dersler, girilecek sınavlar, sınav sonuçlarına göre başka dersler alma gibi kurallar ile eğitim hayatı ilerliyor. Sınavlara göre farklı kabiliyetli öğrenciler farklı okullara, üniversitelere yerleşiyorlar.

Bir binanın sağlamlığı çok önemlidir, bunun yanında kullanışlı olması, estetik olması, diğer binalara ve bulunduğu mahalle uygun olması gerekir. Bunlardan sadece birinin olması yeterli değildir. Sadece estetik olup sağlamlık olmazsa dışarıdan güzel görünür ama oturması risklidir. Yıllar önce Bakü’ye bir seyahatim olmuştu, Eurovision şarkı yarışması için şehir elden geçirilmişti, binalar çok güzel gelmişti araçla önlerinden geçerken. Sonra aynı yerlerde yürürken farkettim ki bazı binalar aslında eski, sadece dış cephelerine kaplama yapılmış. Bazen dış görünüş aldatıcı olabiliyor.

İnsanda da böyle, bir insanın eğitimi dört dörtlük olabilir ama toplumun manevî dinamiklerine, sanata, toplum ruhuna uzak bir kişinin estetiğinin eksik olduğunu söyleyebiliriz.

İnsan da, bina da uğraş ister, sabır ister. Bir an önce bitsin de içine girelim denilip sadece kaba inşaat hali ile oturulan ve sıvası yapılmadığı için görenleri rahatsız eden kırmızı tuğlalı evleri bilirsiniz. İnsan da öyle, yarım insan hiç yoktan daha kötü olabilir bazen. Yaşadığımız asır tam bir sabırsızlık asrı. Estetik artık çok gerilerde.

Bir insanı veya toplumu tanımada ilk faktör dış görünüştür. Londra’yı ziyaret ettiğimde şehrin mimarî dokusu, parkları beni çok etkilemişti. İngilizleri sadece bu dış görünüşle değerlendirecek olursak çok hatalı bir sonuca ulaşmış oluruz. İnsan için de böyledir, ilk olarak dış görünüş size bir fikir verebilir ama asıl olan içindekidir. Bazen zahiren kötü olan dış görünüş sizi yanıltabilir, ârifin dediği gibi “harabat ehlini hor görme şakir, defineye malik viraneler var”. On dört asır önceki Mekke’yi düşünelim, kahverengi toz, taş ve sıcak görünen o topraklar Âlemlerin Rabbi’nin evine ve Âlemlere merhamet olan peygambere ev sahipliği yapabilir.

Türk tarihinde farklı dönemlerde mimarînin ve toplumun durumu farklı şekillerde tezahür etmiştir. Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet mimarîlerini toplumun genel durumu ile birlikte düşünebiliriz. Selçuklu ve Osmanlı’da mimarî denince ilk olarak akla daha çok insan yararına olan cami, medrese, köprü gibi yapılar geliyor. Cumhuriyette ise yeni kurulan devletin kurumlarının soğuk ve tek tarz binaları… Yeni ama soğuk bir mimarî, yeni bir toplum inşa hedefini de gösteriyor ama estetik ve sağlamlık olmadan toplum sağlıklı şekilde inşa edilebilir mi? Tarihte insanın ve mimarînin durumu ne kadar paralellik gösteriyor, değil mi?

“Temel sağlam mı” sorusu, hem bir yapıya hem bir insana sorulabilecek bir soru. İnsan ve mimarî arasında öyle bir ortaklık var ki, bu soru insana veya binaya sorulsa ve “evet” cevabı alınsa diğeri de sağlamdır diyebiliriz.


Bu yazıya yorum ekleyin

Adınız
E-posta Adresiniz
Yorumunuz
 

CAPTCHA


Resimdeki rakamları bu alana yazınız


Eklenen Yorumlar


Henız yorum bırakılmadı...
 
Asıl Kahramanlık Âfet Önc... - Sayı 116
Temel Sağlam Mı?... - Sayı 115
Yaz Dostum... - Sayı 114
İnce İnsan... - Sayı 113
Tüm Yazıları

ASKIDA ABONELİK: Siz de "askıda abonelik kampanyası"na destek olmak ister misiniz?

Gelecek sayının konusu (117):
Türk Musikîsi

Son Eklenen Yorumlardan
 Böylesi bir eser hiç yorum almamış hayret ki hayretttttttt nasıl olur anlamıyorum ....Etkili anlatım... yasemin olgaçay

 Mükemmel bir yazı. Yüreğinize sağlık. ... Beyza Şen

 Herkes bir çok hastalığa iyi gelen mai kibrit-i şerif ten bahsetmiş te nedir nasıl yapılır hiçbir bi... Ömer

 Elinize emeğinize sağlık sayın hocam. Sakın okuma yazınız harika olmuş. Maalesef biz ilk emri OKU ol... Ahmet Güney

 Kökümü arıyorum... Mikail


Batı; kaybettiği noktanın idrâkinde ve kazanacağı noktanın gafili olduğunu -yalnız kendine- ihtar ederek bugünkü buhranını yaşıyor. Biz; tüm taklitçiliğimize rağmen hem birincisinin, hem ikincisinin gafletindeyiz.
Eğer batı gibi kaybettiğimiz noktanın idrakinde olabilseydik, elimizden kaçırdığımız bunca zamandan ötürü eyvahlar eder; kazanacağımız noktanın gafletinden de sıyrılabilirdik…
Kardelen: Sayı 3, Aralık 1993
Beşik Miydi Sallanan
Neye Muhtacız?
Yeniden Soruyoruz: Bir Dergi Ne İşe Yara
Elbistan Hüzünleri
Yer Kabuğu İle Birlikte Gönlümüzün De Fa


Ali Erdal - Neye Muhtacız?
Kadir Bayrak - Üretememek
Necip Fazıl Kısakürek - Dünyayı İmar
Bedran Yoldaş - İstenmeyen Fiil: Yar...
Bedran Yoldaş - Eylül
Ekrem Yılmaz - Liyakat - Taşın Altı...
Ekrem Yılmaz - Bahar
Ekrem Yılmaz - Sınırsız Sevgim
Ekrem Yılmaz - Şarkımızdan Dinledik
Ekrem Yılmaz - Gâzi Çınar
Dergi Editörü - Yeniden Soruyoruz: B...
Site Editörü - Asıl Kahramanlık Âfe...
Necdet Uçak - Çalışana Verir Mevlâ...
Necdet Uçak - Tövbe Et
Necdet Uçak - İmân
Mustafa Büyükgüner - Heybemden
Kardelen Dergisi - Dergilere bir darbe ...
Kardelen Dergisi - Kardelenden Haberler
Kardelen Dergisi - Acıyorum - Çalışmak
Kardelen Dergisi - Gelecek Sayı Konusu
M. Nihat Malkoç - Elbistan Hüzünleri
M. Nihat Malkoç - Yer Kabuğu İle Birli...
Hızır İrfan Önder - Kork İçimdeki Cehenn...
Mehmet Balcı - Kardeş Olalım
Mehmet Balcı - Bozgun
Ahmet Çelebi - Neredesin Ey Merhame...
Hikmet Öztürk - Sorumlu Kim?
Muhsin Hamdi Alkış - Deprem Felâketi: Âye...
Halis Arlıoğlu - Oy Namustur
Ahmet Değirmenci - Ninni
Ahmet Değirmenci - Aşkın Mezarı
Osman Akyol - Çiğ Tanem
Erdem Özçelik - Hepimiz Biraz Issızı...
Remzi Kokargül - Bir Şehrin Gözyaşlar...
Murat Yaramaz - Yanıt
Murat Yaramaz - Kolay Gelsin
Mahmut Topbaşlı - Altı Şubat Gecesi
Mahmut Topbaşlı - Kor Ateşler İçinde
Erkan Karakaya - Ölümüm
Cemal Karsavan - Ya Duygular Öldürür ...
İlkay Coşkun - Türk Kimliği
Özkan Aydoğan - Beşik Miydi Sallanan
İlknur Eskioğlu - Âyet Gâyet Açık
Selahaddin Yıldız - Ha!
Ayşe Yaz - Kafasında Duman Tüte...
Yahya Daban - Sağlam Zemin
İrfan Aydın - Umudumun Gonca Gülle...
İrfan Aydın - Baş Rolde Sen Varsın
Ahmet Cihan Acar - Ölüm
Ahmet Cihan Acar - Hiç
Ahmet Rıfat İlhan - Ses
Mehmet Baş - Çattılar Seni
Hamid Ahmedzade - Çanakkale Şehitlerin...
Emine Öztürk - Sarsıntı
Servane DAĞTUMAS - Azerbaycanlı yazar F...
 
 
23 Mart 2005 tarihinden beri
 Ziyaretçi Sayısı Toplam : 11696258
 Bugün : 1770
 Tekil Ziyaretçi Sayısı Toplam : 581003
 Bugün : 42
 Tekil Ziyaretçi Sayısı (dün) Toplam : 50
 116. Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 0
 Önceki Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 4
Son Güncelleme: 21 Mayıs 2023
Künye | Abonelik | İletişim