Kardelen'i DergiKapinda.com sitesinden satın alabilirsiniz.        Ali Erdal'ın yeni kitabı TÜRK KİMLİĞİ çıktı        Kardelen Twitter'da...        Kardelen 34 Yaşında!..       
    Yorum Ekle     945 kez okundu.     Henüz yorum bırakılmadı.     Yazara Mesaj

Temel Sağlam Mı?
Site Editörü

  Sayı: 115 -

Duvarı nem, insanı gam yıkar demiş atalarımız. Bir tarafta insan, bir tarafta bina… Bina dediğimiz taş, çimento, demir, tuğla gibi malzemelerden meydana gelen bir yapı, insan ise fiziken hücre, doku, kan, damar, kemikten ibaret ama aynı zamanda eşrefi mahlûkat… Bir binanın insanla nasıl ortak noktası olabilir?

Kaygılanmanın, kederlenmenin insana vereceği zararı anlatan yukarıdaki atasözünde anlamı kuvvetlendirmek için nemin bir duvara veya binaya vereceği zarar kullanılmış. Demek ki bu iki yapı arasında yani insan ve bina arasında ortak noktalar var. Bu ortak noktalardan en dikkat çekicisinin Arapça’daki “ömr” kökü olduğunu düşünüyorum. Ömür, mamur, imar, mimar hattâ tamir… Hepsi aynı kökten türemiş kelimeler.

Ömür, yaşama süresi demek. Bir şeyin hayatta olduğu zamana ömür diyoruz. Kur’ân-ı Kerîm’de de bu anlamda kullanılmış. Arapça’da sık kullanılan Ömer, Amr ve yine Kur’ân’da başlı başına bir sure olan İmran kelimeleri bu kökten geliyor.

Bina tarafına gelirsek, binanın yapılmasına imar deniyor, kelime anlamı canlandırma, şenlendirme. Binaya “ömür” veriliyor imar ederek. İnsanlar gibi binaların da ömrü var, neyin yok ki?

Bu ortaklıktan bazı dersler çıkartabiliriz. Yakın tarihimizin en büyük depremi olan Gölcük depremi ülkemizde inşaat kanunları açısından bir milat oldu. Bir evin 99 yılından sonra yapılıp yapılmadığı önemli bir kriter çünkü evin büyük Marmara depreminden sonra çıkan kanunlara uygun yapılıp yapılmadığını gösteriyor. Bu kanunlar depreme dayanıklı, doğru malzemelerle sağlam bir inşaat yapılmasını zorunlu tutuyor ve sağlıyor. İnsanın yetişmesinde de okul zorunluluğu gibi kanunlar var. Okulda görülecek dersler, girilecek sınavlar, sınav sonuçlarına göre başka dersler alma gibi kurallar ile eğitim hayatı ilerliyor. Sınavlara göre farklı kabiliyetli öğrenciler farklı okullara, üniversitelere yerleşiyorlar.

Bir binanın sağlamlığı çok önemlidir, bunun yanında kullanışlı olması, estetik olması, diğer binalara ve bulunduğu mahalle uygun olması gerekir. Bunlardan sadece birinin olması yeterli değildir. Sadece estetik olup sağlamlık olmazsa dışarıdan güzel görünür ama oturması risklidir. Yıllar önce Bakü’ye bir seyahatim olmuştu, Eurovision şarkı yarışması için şehir elden geçirilmişti, binalar çok güzel gelmişti araçla önlerinden geçerken. Sonra aynı yerlerde yürürken farkettim ki bazı binalar aslında eski, sadece dış cephelerine kaplama yapılmış. Bazen dış görünüş aldatıcı olabiliyor.

İnsanda da böyle, bir insanın eğitimi dört dörtlük olabilir ama toplumun manevî dinamiklerine, sanata, toplum ruhuna uzak bir kişinin estetiğinin eksik olduğunu söyleyebiliriz.

İnsan da, bina da uğraş ister, sabır ister. Bir an önce bitsin de içine girelim denilip sadece kaba inşaat hali ile oturulan ve sıvası yapılmadığı için görenleri rahatsız eden kırmızı tuğlalı evleri bilirsiniz. İnsan da öyle, yarım insan hiç yoktan daha kötü olabilir bazen. Yaşadığımız asır tam bir sabırsızlık asrı. Estetik artık çok gerilerde.

Bir insanı veya toplumu tanımada ilk faktör dış görünüştür. Londra’yı ziyaret ettiğimde şehrin mimarî dokusu, parkları beni çok etkilemişti. İngilizleri sadece bu dış görünüşle değerlendirecek olursak çok hatalı bir sonuca ulaşmış oluruz. İnsan için de böyledir, ilk olarak dış görünüş size bir fikir verebilir ama asıl olan içindekidir. Bazen zahiren kötü olan dış görünüş sizi yanıltabilir, ârifin dediği gibi “harabat ehlini hor görme şakir, defineye malik viraneler var”. On dört asır önceki Mekke’yi düşünelim, kahverengi toz, taş ve sıcak görünen o topraklar Âlemlerin Rabbi’nin evine ve Âlemlere merhamet olan peygambere ev sahipliği yapabilir.

Türk tarihinde farklı dönemlerde mimarînin ve toplumun durumu farklı şekillerde tezahür etmiştir. Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet mimarîlerini toplumun genel durumu ile birlikte düşünebiliriz. Selçuklu ve Osmanlı’da mimarî denince ilk olarak akla daha çok insan yararına olan cami, medrese, köprü gibi yapılar geliyor. Cumhuriyette ise yeni kurulan devletin kurumlarının soğuk ve tek tarz binaları… Yeni ama soğuk bir mimarî, yeni bir toplum inşa hedefini de gösteriyor ama estetik ve sağlamlık olmadan toplum sağlıklı şekilde inşa edilebilir mi? Tarihte insanın ve mimarînin durumu ne kadar paralellik gösteriyor, değil mi?

“Temel sağlam mı” sorusu, hem bir yapıya hem bir insana sorulabilecek bir soru. İnsan ve mimarî arasında öyle bir ortaklık var ki, bu soru insana veya binaya sorulsa ve “evet” cevabı alınsa diğeri de sağlamdır diyebiliriz.


Bu yazıya yorum ekleyin

Adınız
E-posta Adresiniz
Yorumunuz
 

CAPTCHA


Resimdeki rakamları bu alana yazınız


Eklenen Yorumlar


Henız yorum bırakılmadı...
 
Hayatın merkezi anneler... - Sayı 124
Zor sınavımız mülteci mes... - Sayı 123
Tevhid yoksa huzur da yok... - Sayı 122
Anlam peşinde... - Sayı 121
Tüm Yazıları

ASKIDA ABONELİK: Siz de "askıda abonelik kampanyası"na destek olmak ister misiniz?

Gelecek sayının konusu (125):
Çocuk; insanlık zincirinin ebediyet halkası...

Son Eklenen Yorumlardan
 Amin.... Ömer Faruk Erkoyun

 Amin.... Ömer Faruk Erkoyun

 Merhaba. Mən n Azərbaycandan yazıçı Gülər Natiq İsaq ✍️ Bu şeiri çox b&#... Guler

 Altıntaş Hanımefendinin Ey Güzel şarkısının akorlarını çıkarmak üzere sözlerini aradım ve ne mutlu b... Zafer

 Altıntaş Hanımefendinin Ey Güzel şarkısının akorlarını çıkarmak üzere sözlerini aradım ve ne mutlu b... Zafer


Sanatımızın, özellikle şiirimizin şu andaki seviyesini güneş ışığının yokluğuna mı, yoksa ondan gelen ışığın yansımasını engelleyip, bizi suni bir güneş tutulmasıyla karşı karşıya bırakanlara mı bağlamalı?..
Kardelen: Sayı 1, Temmuz 1992
Ana baş tacı olmalıdır
Dervişan bohçası III
Annelerin zaferi
Hayatın merkezi anneler
İddiamıza arşivimiz delildir


Ali Erdal - Annelerin zaferi
Ali Erdal - Yolculuk
Ali Erdal - Kardelen’in 35. topl...
Kadir Bayrak - Anneme...
Bedran Yoldaş - Kelimelerin dansı aş...
Ekrem Yılmaz - Ana güç
Ekrem Yılmaz - Esip geçen ömürmüş
Ekrem Yılmaz - Aşk ile
Dergi Editörü - İddiamıza arşivimiz ...
Site Editörü - Hayatın merkezi anne...
Necip Fazıl - Şiirlerim ve şairliğ...
Necdet Uçak - Deme
Necdet Uçak - İster ağla istersen ...
Mustafa Büyükgüner - Heybemden
Mustafa Büyükgüner - Gazzeye ağıt
Kardelen Dergisi - Kardelenden haberler
M. Nihat Malkoç - Analar baş tacımızdı...
M. Nihat Malkoç - En sıcak sözcüktür a...
Hızır İrfan Önder - Bir anne arıyorum ac...
Ayhan Aslan - Toprak
Ayhan Aslan - Vuslat
Olgun Albayrak - Aşkın tarihi
Mehmet Balcı - Trabzon’dan üç portr...
Mehmet Balcı - Bizdedir
Mehmet Balcı - Ağıt
Hasan Tülüceoğlu - Göbeklitepe’de Hz. İ...
Ahmet Çelebi - Efendim
Kubilay Ertekin - Putlar ve putperestl...
Halis Arlıoğlu - Şaşırmadık
Murat Yaramaz - Anne duası
Gözlemci - Hadiselere bakış
Muammer Zeki Aygur - Hani nerede
İsmail Güçtaş - Demokrasi
İsmail Güçtaş - Örümcek ağı
Cemal Karsavan - Mutluluğumsun her za...
Heybet Akdoğan - Bu kaybedişler bizi ...
Ayşe Yaz - Sivil itaatsizlik
Servane DAĞTUMAS - Modern Azerbaycan ed...
Yaşar Akyay - Ana baş tacı olmalıd...
İbrahim Durmaz - Annem
İbrahim Durmaz - Anne
Turgut Yörükoğlu - Dervişan bohçası III
 
 
23 Mart 2005 tarihinden beri
 Ziyaretçi Sayısı Toplam : 15724053
 Bugün : 762
 Tekil Ziyaretçi Sayısı Toplam : 656591
 Bugün : 4
 Tekil Ziyaretçi Sayısı (dün) Toplam : 500
 124. Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 0
 Önceki Sayıya Bırakılan Yorum Sayısı Toplam : 3
Son Güncelleme: 9 Mart 2025
Künye | Abonelik | İletişim